Door de redactie Makkum 02-06-2025

Makkum – Waar ooit het hart van de Friese keramiekindustrie klopte, klinkt sinds kort het geluid van slopershamers en bouwmachines. De voormalige fabriek van Koninklijke Tichelaar Makkum, decennialang het boegbeeld van ambacht en traditie aan de Turfmarkt, wordt gesloopt. Maar niet zonder eerbetoon aan het verleden: de herontwikkeling van het terrein belooft een unieke combinatie: van wonen, zorg en cultureel erfgoed.

Na de verhuizing van het bedrijf in 2013 naar de rand van het dorp, bleef het imposante fabrieksterrein van bijna een hectare grotendeels ongebruikt. Wat restte, was een reeks lege hallen en karakteristieke panden die decennialang het decor vormden van het wereldberoemde aardewerk. Nu, jaren later, is het moment daar: de locatie wordt herbestemd tot woongebied.

Ontwikkelaar FB Oranjewoud heeft samen met zorgorganisatie Patyna en woningcorporatie Elkien plannen gesmeed voor een nieuw hoofdstuk aan de Turfmarkt. Het project omvat de bouw van onder meer zorgwoningen, die passen binnen de groeiende woonbehoefte van het dorp. Tegelijkertijd worden de monumentale panden aan de straatzijde behouden, als eerbetoon aan het rijke verleden van Tichelaar.

“De geschiedenis van deze plek is te bijzonder om uit te wissen. Daarom hebben we in het ontwerp bewust gekozen om de oude contouren van de fabriek zichtbaar te houden.”

Sloop als startpunt

De sloop en sanering van de niet-monumentale bebouwing is begonnen. Dat markeert het begin van de fysieke transformatie van het terrein. De werkzaamheden worden zorgvuldig uitgevoerd, mede vanwege de ligging in de historische dorpskern. Naar verwachting start de nieuwbouw eind 2025.

Voor veel Makkumers zal de sloop gepaard gaan met gemengde gevoelens. De fabriek was niet alleen een economische motor, maar ook een cultureel anker in het dorp. “Ik heb hier veertig jaar gewerkt,” vertelt een oud-medewerker die toch even een blik wilde werpen. “Het voelt vreemd dat het straks weg is, maar ik ben blij dat er iets moois voor in de plaats komt.”

Nieuw leven voor oud terrein

Het nieuwe bestemmingsplan maakt het dus mogelijk om het industriële terrein  te herbestemmen tot woongebied. Daarmee krijgt Makkum er 32 nieuwe zorgwoningen woningen bij, maar ook een stukje openbare ruimte dat de geschiedenis weerspiegelt. Een plek waar herinneringen aan het verleden hand in hand gaan met toekomstbestendig wonen.

De herontwikkeling van het Tichelaar-terrein laat hopelijk zien hoe verleden en toekomst elkaar kunnen versterken. Waar ooit klei, glazuur en vuur de toon zetten, komt straks ruimte voor ontmoeting, zorg en nieuwe verhalen. Makkum neemt afscheid van een icoon – maar niet zonder het een blijvende plaats in het dorpsbeeld te geven.

Door de redactie Makkum 30-05-2025

De Leeuwarder Courant heeft een uitgebreid artikel gewijd aan het recreatie-imperium van Titte op de Hoek. Het geeft een duidelijk inzicht in wat er de afgelopen jaren heeft gespeeld en nog speelt. 

Wie een aantal jaren geleden langs de Boulevard van Makkum liep, kon zich vergapen aan beloftevolle plannen: nog meer hotelkamers, luxe appartementen, recreatie aan het water. Maar achter de schermen voltrok zich een verhaal dat leest als een boek halve waarheden, juridische touwtrekkerij en persoonlijke verwijten. In het middelpunt van deze storm: de Makkumer ondernemer Titte op de Hoek, beter bekend als Theo.

Wat ooit begon als een ambitieus recreatieproject, veranderde in de afgelopen jaren in een rollercoaster waarin de koers van het imperium even onvoorspelbaar werd als de wind op het IJsselmeer. De corona pandemie drukte daarnaast ook zwaar op de plannen. Verwachte inkomsten verdwenen daardoor als sneeuw voor de zon. Deadlines vervaagden, investeerders haakten af en het vertrouwen binnen het eigen kamp raakte beschadigd.

Wie hield wie voor de gek?

Een centrale rol in het verhaal speelt de moeizame relatie tussen Theo op de Hoek en zijn adviseur. Beiden beschuldigen elkaar nu zo lezen we in de Leeuwarder Courant van verkeerde inschattingen en onjuiste informatie.  Het contact verslechterde, en de wederzijdse beschuldigingen stapelden zich op.

De waarheid? Die is moeilijk te achterhalen. “Veel feiten bleken bij nader inzien halve waarheden, of hele onwaarheden” zo verzucht op de Hoek lezen we in de L.C.. Het enige dat echt duidelijk werd: de bedrijfsvoering de afgelopen jaren was buitengewoon chaotisch.

De chaos kreeg een publiek gezicht toen gele borden verschenen op het bouwterrein aan de Boulevard. “Retentierecht uitgeoefend door Van Wijnen Gorredijk B.V.,” stond erop. Een juridische term die weinig burgers meteen iets zegt, maar in de bouwwereld een krachtig signaal is: wie niet betaalt, krijgt zijn spullen niet terug.

Het retentierecht is in feite het recht van een schuldeiser – in dit geval de aannemer – om eigendommen of materiaal vast te houden tot er wordt betaald. Een stevig drukmiddel, en in dit geval eentje met publieke impact.

Wat opvalt: er is tot op heden géén helder antwoord gekomen op de vraag waarom Van Wijnen precies dit middel heeft ingezet. Was het een geschil over openstaande facturen? Of liep er iets mis in de samenwerking? Officieel zwijgen beide partijen. Maar onlangs viel het meerdere Makkumers op, dat de borden niet meer aan het hekwerk hingen?

Wat rest: hoop, twijfel en een open einde

Is het recreatie-imperium van Op de Hoek nog te redden? Lokale bronnen sluiten dat niet uit. Delen van het project zouden met een nieuwe investeerder of herstructurering levensvatbaar kunnen zijn. Maar er zijn ook signalen dat het nog zomaar helemaal fout kan gaan.  "Hoe het recreatie-imperium van Theo op de Hoek uit Makkum aan een zijden draadje kwam te hangen" : zo opent de Leeuwarder Courant het artikel. Of had er ook kunnen staan:  nog steeds hangt?

Dus blijft de vraag voorlopig onbeantwoord: zullen er ooit nog hotelkamers en appartementen verrijzen aan de Boulevard van Makkum? 

Voor nu is één ding zeker: het verhaal van Theo op de Hoek is nog niet voorbij. Maar of het eindigt als een wederopstanding of als een val, zal de tijd leren.