Súdwest-Fryslân bergt vliegtuigwrak geallieerden WOII

Persbericht Súdwest-Fryslân Makkum 31-08-2022

De Lancaster ED603 gaat geborgen worden, zo heeft het college van Súdwest-Fryslân besloten. In het vliegtuigwrak, gelegen in het IJsselmeer, bevinden zich mogelijk stoffelijke resten van vermiste bemanningsleden. Het college komt hiermee tegemoet aan de wens van nabestaanden om de stoffelijke resten van de bemanning te bergen. De financiering van de berging wordt gedekt vanuit het Nationaal Bergingsprogramma vliegtuigwrakken. 

Petra van den Akker, wethouder Cultuur, is blij met deze ontwikkeling: “We vinden het belangrijk om de bemanningsleden naar een laatste rustplaats te brengen en zo een officieel graf te geven. Zij hebben tenslotte de ultieme prijs betaald, zodat wij ook vandaag nog in vrijheid kunnen leven. Daarnaast geeft het nabestaanden de gelegenheid om tot een waardige afsluiting te komen.”

Vliegtuigwrakken in het IJsselmeer

In het IJsselmeer liggen tientallen wrakken van Geallieerde en Duitse vliegtuigen. Meerdere locaties zijn bekend, maar vaak is het onduidelijk om welk toestel het gaat. Van de Lancaster ED603 en de Manchester L7390, twee bommenwerpers van de Royal Air Force (RAF), waren wel historische aanwijzingen op welke locatie deze mogelijk zouden kunnen liggen. Naar beide wrakken is vervolgens gedoken door de marine. Vermoedelijk is daarbij de Lancaster gevonden. Met een detectieonderzoek is vervolgens in kaart gebracht hoe het wrak op de bodem ligt. De Manchester werd niet gevonden tijdens de onderzoeken. 

Dekking van de kosten door ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)

In april 2021 stuurde burgemeester Jannewietske de Vries een brief naar het ministerie van BZK met het verzoek de twee vliegtuigwrakken aan te melden voor het Nationaal Bergingsprogramma. Voor dit programma heeft het rijk 15 miljoen euro beschikbaar gesteld om een deel van de 30 tot 50 kansrijke bergingen van vliegtuigwrakken op Nederlandse bodem uit te laten voeren. De kans is reëel dat bij een berging stoffelijke resten worden gevonden. De kosten van de berging zijn nagenoeg geheel voor rekening van het Rijk. 

Afwijken van principebeginsel oorlogsgraf

Oorlogswrakken die zich onder de grond of op de bodem van een rivier of de zee bevinden, worden over het algemeen beschouwd als oorlogsgraf, een plek die wordt gerespecteerd en in principe niet zomaar mag worden verstoord. Afwijken van dit principebeginsel is mogelijk bij vliegtuigwrakken waarvan de identificatie en locatie bekend is, en waar een vermoeden bestaat voor de aanwezigheid van menselijke resten. Dat is maatwerk waarbij factoren als piëteit ten aanzien van nabestaanden, openbare orde en veiligheid, algemeen belang, volksgezondheid en financieringsmogelijkheden een rol spelen.  

Betekenis van vrijheid

“Los van de waarde voor nabestaanden, hechten we ook waarde aan de betekenis van vrijheid. Verhalen over de oorlog en bezetting in Nederland leren ons hoe belangrijk vrijheid is en hoe belangrijk het is om oog te hebben voor een ander. Het verhaal rondom de Lancaster draagt bij aan de bewustwording daarvan”, aldus wethouder Van den Akker.