Brûsplakbijeenkomst: Compostering & Bokashi

Carla Boonstra

Afgelopen donderdagochtend 3 maart organiseerde Living Lab Fryslân natuurinclusieve landbouw  een fysieke Brûsplakbijeenkomst op een boerderij in Deinum bij de familie Jansma, er kwamen zo’n 65 belangstellenden op af. Het onderwerp was Compostering & Bokashi en de focus lag op: Hoe kunnen partijen nog meer en beter samenwerken als het gaat om het recyclen van reststromen? Daarbij richtten we ons expliciet op de samenwerking tussen agrariërs en gemeenten. 

We startten met een theoretisch gedeelte, hieropvolgend vond een demo met Bokashi plaats. Boer Jansma is twee jaar geleden gestart met het maken en de toepassing van Bokashi en doet mee met een pilot van de gemeente Leeuwarden. Wetenschappelijke resultaten zijn nog niet bekend, wel ziet de boer al meer bodemleven ontstaan. Dat is erg gunstig voor de biodiversiteit. De meeste vragen die tijdens de bijeenkomst gesteld werden gingen over: onkruid, afval en wet- en regelgeving.

Bokashi is het Japanse woord voor “goed gefermenteerd organisch materiaal”. Etensresten zoals schillen, stronkjes en kliekjes, maar ook tuinresten, en mest met stro zijn organische materialen die gefermenteerd kunnen worden. Alles kan, als het maar vers is.

Samenwerkende partijen

We werken samen met de Gemeente Leeuwarden, Mulder Agro, initiatief AgriCycling, Circulair terreinbeheer en boeren die al actief zijn met het recyclen van reststromen. 

Wat kwam aan bod?

    • De verschillen tussen de processen van compostering en bokashi.
    • De kansen voor akkerbouw en melkveehouderij.
    • De pilots waar de gemeente Leeuwarden actief mee is en de laatste ontwikkelingen hiervan. 
    • AgriCycling en de kansen voor de landbouw op een nieuw verdienmodel.
    • Wet- & regelgeving omtrent het bovengenoemde. 

Werkwijze Living Lab Fryslân

We zoeken pro-actief de samenwerking met partijen die annex zijn met een bepaald onderwerp, zodat we het betreffende item vanuit meerdere perspectieven kunnen belichten. Daarnaast koppelen we boeren die al wat verder zijn met verduurzaming en het sluiten van de kringloop op hun bedrijf, aan boeren die nog vragen hebben en op zoek zijn naar duidelijkheid en perspectief. Waar mogelijk zorgen wij altijd voor een praktisch onderdeel op een agrarisch bedrijf, bijv. met een demo. 

Voor als er naderhand nog bedrijfsspecifieke vragen zijn dan kunnen boeren voor gratis onafhankelijk advies terecht bij de Landbouw Adviespool om natuurinclusieve landbouw in kleine stapjes op het eigen bedrijf te concretiseren.